Өздеріңіз білетіндей, 2009 жылғы 1 шілдеде «Жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер туралы» Федералдық заңға белгілі бір дәрежеде революциялық деп санауға болатын түзетулер күшіне енді.
Құрылтай құжаттары саласында айтарлықтай түбегейлі қадамдар жасалды: екі құрылтай құжатының (жарғы мен құрылтай шарты) орнына біреу ғана – жарғы қалды. Сонымен бірге, жарғының мазмұны да айтарлықтай өзгерістерге ұшырады, өйткені оған енгізілген ақпараттар тұрғысынан қарағанда, ол көп жағынан акционерлік қоғамның жарғысына жақындады.
ЖШҚ-ның екі құрылтай құжатының болуы бұрын іс жүзінде бір құжат пен екіншісінің арасындағы сәйкессіздікке әкелді, негізінен жарғылық капиталды ЖШС қатысушыларының үлестеріне бөлу мәселелерімен байланысты. Егер серіктестік құрылған кезде құрылтай шарты жасалып, жарғыны құрылтайшылар бірауыздан бекітсе, онда кейіннен құрылтай шартына өзгерістер енгізу қатысушылардың бірауыздан қабылданған шешімі негізінде, ал жарғыға өзгерістер мен толықтырулар енгізу — кемінде 2/3 даусының көпшілік даусымен жүзеге асырылады. Қатысушылар арасында жарғылық капиталды бөлу, оның ішінде үлеске (үлестің бір бөлігіне) құқықтарды бір қатысушыдан екінші қатысушыға беру нәтижесінде оның өзгеруіне байланысты әр жолы құрылтай құжаттарына түзетулер енгізуді талап ететіндіктен, осы позицияда ЖШС заңды тұлға емес, таза шарттық сипаттағы қасиеттерге ие болды. Жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің басқару органдарына да қатысты, оның ережелері барлық қатысушылардың бірауыздылығы болған жағдайда ғана өзгертілуі мүмкін.
Сонымен, бұдан былай ЖШС жарғылық нысан болып табылады және оның жарғысында шектеусіз өмір сүру үшін ЖШҚ құрайтын ең маңызды ережелер, сондай-ақ барлық үшінші тұлғаларға қатысты ақпарат бар.
Бұл ретте, заң шығарушы құрылтай шарты институтынан бас тартып, қатысушыларға жаңа құқықтық құжатты ұсынды, бірақ барлығына емес, тек қана ЖШҚ қатысушыларының келісімдерін құқықтық нысанға келтіруге қажет болған жағдайда пайдаланғысы келетіндер үшін. Сонымен қатар, мұндай келісімдер ЖШҚ-ның ішкі құрылымына қол жеткізуі керек, мысалы, оның органдарының қызметінде немесе белгілі бір ЖШҚ акцияларының айналымы тәртібінде көрініс табуы керек.
Құрылтай құжаты болып табылмайтындықтан, бұл келісім серіктестіктің құрылу кезеңінде емес, кейінірек ЖШС өзінің шаруашылық қызметін жүзеге асыратын кезде ЖШС қатысушылары арасындағы қатынастарды реттеуге арналған.
Көрсетілген келісім үшін ЖШС Заңы (8-баптың 3-тармағы) мұндай келісімде болуы мүмкін шарттардың шамамен тізбесін береді:
— қатысушылардың жалпы жиналысында, алдын ала немесе қатысушылардың жалпы жиналысында басқа қатысушылармен дауыс беру нұсқасын келісу үшін белгілі бір жолмен дауыс беруге;
— жарғылық капиталдағы үлесті немесе оның бір бөлігін осы шартта айқындалған баға бойынша және (немесе) белгілі бір шарттар туындаған кезде сатуға немесе белгілі бір шарттар туындағанға дейін үлесті немесе үлестің бір бөлігін иеліктен айырудан бас тартуға, —
— серіктестікті басқаруға, серіктестікті құруға, жұмыс істеуге, қайта ұйымдастыруға және таратуға байланысты басқа да әрекеттерді келісім бойынша жүзеге асыруға.
Жаңа заңда белгіленген логикаға сүйене отырып, ЖШС қатысушыларының құқықтарын жүзеге асыру туралы шарт құрылтайшылар немесе қатысушылардың ЖШҚ-ға мүшелік қатынастарынан туындайтын құқықтарды жүзеге асыруға байланысты жасаған шарты болып табылады. Сондықтан, бұл келісім тек оның қол қоюшыларын міндеттейді, олар бір жағынан ЖШҚ-мен тікелей байланысты тұлғалар болып табылады (және, тиісінше, ЖШҚ қатысушыларына тән құқықтық режимге бағынады), ал екінші жағынан, осы мүшелік қатынастар ерекше реттелетін арнайы азаматтық-құқықтық шарттың тараптары.
Осылайша, егер ЖШҚ қатысушылары мұндай келісімде өздері үшін бірдеңе қарастырса, онда шарттың ережелері, әдетте, үшінші тұлғаларға, соның ішінде ЖШҚ-ның өзі үшін және, әрине, онымен құқықтық қатынастарға түсетін ЖШС контрагенттері үшін маңызды болмайды.
Шарттың ережелерін бұзғаны үшін жауапкершілікті белгілі бір міндеттемелерді орындамаған шарттың тарапы ғана көтереді. Алайда, мұндай шарттың орындалмауы шарт тараптары болып табылатын ЖШС қатысушылары жасаған мәмілелерге, мысалы, акцияларды иеліктен шығару мәмілелеріне, қатысушылардың жалпы жиналыстары шешімдерінің негізділігіне, сайып келгенде, ЖШҚ контрагенттерімен жасалған ЖШҚ-ның өзі жасаған мәмілелерге әсер ете алмайды (ЖШС туралы заңның 8-бабының 3-тармағы).
Қатысушылардың құқықтарын жүзеге асыру туралы келісімде көзделген міндеттемелерді бұзғаны үшін азаматтық-құқықтық жауапкершіліктің негізгі шаралары бұл жағдайда айыппұлдардың барлық түрлері, сондай-ақ зиянды өндіріп алу туралы талаптар болуы тиіс. Мұндай шарт бойынша міндеттемелер депозитпен, кепілдікпен және кепілмен, оның ішінде ЖШҚ-ның жарғылық капиталындағы үлесті кепілге салумен тиімді қамтамасыз етілуі мүмкін екені анық.
Қорытындылай келе, ЖШС заңнамасының жаңалықтары ЖШС қатысушыларына өзара қарым-қатынастарды шарттық негізде реттеуге әлдеқайда көп мүмкіндіктер туғызатынын және ЖШҚ жарғысы қол сұғылмайтын мәртебеге ие болғанын атап өткен жөн.Сіз Заңгерлер қоғамдастығының веб-сайтында ЖШС тіркеудің жаңа тәртібі туралы толығырақ біле аласыз, сонымен қатар өзекті мәселелер бойынша қызықты мақалаларды оқи аласыз, өз блогыңызды жаза аласыз, өз блогыңызды жаза аласыз.